Άρθρα

 1. Παιδική Κατάθλιψη 
της Κατσαρού Βασιλικής





2. Ενδείξεις σχολικού εκφοβισμού
της Κατσαρού Βασιλικής

3. Επιλεκτική αλαλία

της Κατσαρού Βασιλικής

1. Τι είναι η επιλεκτική αλαλία;

1.1. Ορισμός

Η επιλεκτική αλαλία είναι μία αγχώδης διαταραχή η οποία συναντάται συνήθως σε παιδιά τα οποία ενώ  καταλαβαίνουν τη γλώσσα και έχουν την ικανότητα ομιλίας αποτυγχάνουν/ αποφεύγουν να μιλήσουν σε συγκεκριμένες καταστάσεις, και αυτό  συνεχίζεται για περισσότερο από ένα μήνα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα  ερευνών  η επιλεκτική αλαλία σχετίζεται με έντονο άγχος, ντροπαλότητα, κοινωνική ανησυχία και μια υπερβολική ευαισθησία απέναντι στις αντιδράσεις των άλλων. Επίσης, μπορεί να συνδέεται και με μια σειρά αιτιών, αλλά η ακριβής αιτία είναι ακόμα άγνωστη (www.selectivemutismfoundation.org).

Η επιλεκτική αλαλία αναφέρεται σε παιδιά, τα οποία, ενώ μπορούν να εκφραστούν με ευχέρεια μέσα στο σπίτι και ιδιαίτερα με τα άτομα της οικογένειάς τους, αντίθετα παραμένουν σιωπηλά σε άλλες καταστάσεις, κυρίως έξω από το σπίτι και όταν έρχονται σε επαφή με λιγότερο οικεία πρόσωπα  (Cline, Baldwin, 2004, σ. 4). Επίσης, μπορεί να επικοινωνούν επιλεκτικά με ορισμένα μόνο πρόσωπα ή εκφράζουν τις ανάγκες τους με μη λεκτικούς τρόπους, δηλαδή, με κινήσεις του κεφαλιού και των χεριών ή γράφοντας (Κρόκου, 2007).

Η πλειοψηφία αυτών των παιδιών έχουν μεγάλη επιθυμία να μιλήσουν σε όλες τις καταστάσεις, αλλά δεν μπορούν να το κάνουν εξαιτίας άγχους, φόβου, ντροπαλότητας και αμηχανίας (www.selectivemutismfoundation.org).

1.2 Συχνότητα

            Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η επιλεκτική αλαλία αποτελεί λιγότερο από το 1% των περιπτώσεων των ατόμων που έχουν αναφερθεί από τα σχολεία ή τα κέντρα ψυχικής υγείας. Ωστόσο, σε μια μελέτη του 2002 στο «The Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry» το ποσοστό αυξήθηκε  στο 7% (en.wikipedia.org/wiki/Selective_mutism). Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο «Οργανισμός Επιλεκτικής Αλαλίας», το ποσοστό πρέπει να είναι σαφώς πολύ μεγαλύτερο (του 1%) αλλά λόγω μη αναφερόμενων, αδιάγνωστων και εσφαλμένα-διαγνωσμένων περιπτώσεων το πραγματικό ποσοστό είναι άγνωστο (www.selectivemutismfoundation.org, How Many People Have Selective Mutism).

            Το φαινόμενο αυτό είναι πιο συχνό σε οικογένειες που είναι κοινωνικά απομονωμένες είτε σε αγροτικές κοινότητες είτε σε μετανάστες σε πολυεθνικές περιοχές σε μεγάλες πόλεις (Cline, Baldwin, 2004, σ. 15). 

2. Αιτίες

Η αιτία της επιλεκτικής αλαλίας δεν έχει ακόμα αποδειχτεί. Πρόσφατες έρευνες έχουν αναδείξει την πιθανότητα μιας γενετικής επιρροής ή μιας ευπάθειας προς την επιλεκτική αλαλία. Επιπλέον, η πλειοψηφία των γονέων που επικοινωνεί με το ίδρυμα επιλεκτικής αλαλίας (Selective Mutism Foundation) έχουν αναφέρει ότι οι ίδιοι ή άλλα μέλη της οικογένειας τους παλαιότερα ή τωρινά  είχαν περάσει είτε από τη φάση της επιλεκτικής αλαλίας, είτε της υπερβολικής ντροπαλότητας, είτε της κοινωνικής φοβίας ή κάποιας άλλης αγχώδους διαταραχής (www.selectivemutismfoundation.org,What Causes Selective Mutism?)

Τα περισσότερα παιδιά με επιλεκτική αλαλία πιστεύεται ότι έχουν μια κληρονομική προδιάθεση προς το  άγχος. Συχνά εμφανίζουν συστολή στο χαρακτήρα τους, το οποίο θεωρείται ότι είναι αποτέλεσμα υπερ-ευερεθιστότητας εκείνης της περιοχής του εγκεφάλου που ονομάζεται αμυγδαλή.

Κάποια παιδιά με επιλεκτική αλαλία μπορεί να έχουν αισθητηριακή δυσλειτουργία ολοκλήρωσης (πρόβλημα στην επεξεργασία ορισμένων αισθητηριακών πληροφοριών. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει άγχος, και αυτό με τη σειρά του που να κάνει το παιδί να κλειστεί στον εαυτό του και να μην είναι σε θέση να μιλήσει. Πολλά παιδιά με επιλεκτική αλαλία μπορεί να έχουν επίσης κάποιες δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία.

Περίπου 20-30% των παιδιών με επιλεκτική αλαλία εμφανίζουν γλωσσικές διαταραχές που προσθέτουν άγχος στις καταστάσεις στις οποίες το παιδί καλείται να μιλήσει.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία είναι πιο πιθανό να έχουν υποστεί κακοποίηση, παραμέληση ή τραύμα αν και αυτές οι αιτίες δεν μπορούν να αποκλειστούν.Τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία σχεδόν πάντα μιλούν σε ορισμένες καταστάσεις (αν και αλαλία τους μπορεί να εξελιχθεί σε σημείο που να μην μπορούν να μιλήσουν πουθενά), ενώ τα παιδιά με αλαλία που προκαλείται από τραυματικές εμπειρίες συνήθως γίνονται ξαφνικά σιωπηλά σε όλες τις καταστάσεις (en.wikipedia.org/wiki/Selective_mutism).

Για τα περισσότερα παιδιά που είχαν εμφανίσει επιλεκτική αλαλία, μια στιγμή κλειδί λέγεται να είναι όταν ξεκίνησαν το νηπιαγωγείο ή το σχολείο. Για μερικά απ’ αυτά το σχολείο προκαλεί άγχος η οποία προκαλεί μια δυσμενή αντίδραση. Για κάποια άλλα απλά προσφέρει ένα νέο στάδιο όπου μια ήδη εδραιωμένη συμπεριφορά εμφανίζεται ως αναπόφευκτα ασυνήθης και προβληματική. Οι γενεσιουργοί παράγοντες δεν ξεκινούν πάντα στο σχολείο. Μερικές φορές η έναρξη της βωβότητας μπορεί να προέλθει από έναν άλλο αποχωρισμό από την μητέρα η οποία ξεκινάει τη δουλειά της ή εισάγεται στο νοσοκομείο για κάποια λόγο υγείας (Cline, Baldwin, 2004, σ. 61)

Ωστόσο, μπορεί η επιλεκτική αλαλία να έχει τις ρίζες της στο άτομο αλλά αναπτύσσεται μέσω των αλληλεπιδράσεων μεταξύ του ατόμου, της οικογένειας και του κοινωνικού περίγυρου. Συγκεκριμένα, υπάρχουν κάποια κύρια χαρακτηριστικά στα παιδιά που εμφανίζουν επιλεκτική αλαλία:

• Δείχνουν ελλιπή ανεξαρτησία ανάλογα με την ηλικία τους από την οικογένειά τους και κυρίως από τη μητέρα τους.
• Οι σχέσεις μέσα στην οικογένειά τους χαρακτηρίζονται από αντιφατικότητα και ισχυρογνωμοσύνη.
• Υπάρχει μια αίσθηση απειλής έξω από την οικογένεια ή τουλάχιστον κάποιων δυσκολιών στην συναναστροφή με τον έξω κόσμο.
• Δευτερεύοντα οφέλη που ακοκομίζει το παιδί παίζουν ρόλο στην επιμονή του να διατηρήσει τη σιωπή του (Cline, Baldwin, 2004, σ. 62).

Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της επιλεκτικής αλαλίας διαδραματίζει και η συμπεριφορά των γονέων όπως:

• Αποτυχία να αναμένουν ή να απαιτούν λόγο όταν το παιδί είναι μικρό.
• Υιοθετούν το μοντέλο της σιωπής ως αντίδραση σε αγνώστους.
• Δείχνουν μια έτοιμη κατανόηση της βωβότητας του παιδιού η οποία ουσιαστικά  σημαίνει μια κρυφή συνεννόηση μεταξύ τους.
• Δεν συνειδητοποιούν ότι το πρότυπο συμπεριφοράς τους είναι πρόβλημα.
• Προτιμούν να υποχωρούν πολύ εύκολα στις προτιμήσεις του παιδιού απ’ το να προκαλέσουν το θυμό του.
• Αποτυγχάνουν να αναπτύξουν κοινωνική ζωή έξω από την οικογένεια ή ένα μοντέλο κοινωνικών αλληλεπιδράσεων για το παιδί.
• Χρησιμοποιούν τη σιωπή για να εκφράσουν το θυμό τους μέσα στην οικογένεια (Cline, Baldwin, 2004, σ. 65).

Τέλος, ο κοινωνικός περίγυρός με τις ακόλουθες ενέργειές του προκαλεί την ανάπτυξη της επιλεκτικής αλαλίας:

• Απομονώνει ή περιθωριοποιεί την οικογένεια.
• Κάποιες αντιδράσεις των ενηλίκων και των συνομηλίκων το αναγκάζουν να μην μιλάει.
• Η κοινωνική απόσταση που υπάρχει μεταξύ των οικογενειών μέσα σε μια αγροτική κοινωνία ή μεταξύ εθνικών ή γλωσσικά διαφορετικών ομάδων σε μια αστική κοινωνία.
• Συνομήλικοι που πειράζουν ή απορρίπτουν αυτούς που είναι διαφορετικοί (στο τρόπο ομιλίας, ή στη προφορά).
• Η κοινωνία δημιουργώντας φυλετικές διακρίσεις αναγκάζει την οικογένεια σε απομόνωση ή της δημιουργεί την αίσθηση της απειλής.
• Χειρίζεται το παιδί ως ειδικό και ασυνήθιστο.
• Αναμένει ότι το παιδί θα παραμείνει σιωπηλό.
• Ενισχύει τις μη λεκτικές μεθόδους επικοινωνίας και τις καθιστά αποτελεσματικές ακόμα και στο σχολείο (Cline, Baldwin, 2004, σ. 68-69).

3. Διαγνωστικά κριτήρια της επιλεκτικής αλαλίας

Σύμφωνα με το   Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (DSM IV-TR) του American Psychiatric Association (ΑΡΑ, 2000) τα βασικά χαρακτηριστικά της επιλεκτικής αλαλίας είναι:

1. Επίμονη αδυναμία του παιδιού να μιλήσει σε μια ή περισσότερες κοινωνικές καταστάσεις (στις οποίες αναμένεται να μιλήσει, π.χ. στο σχολείο) αν και μιλάει σε άλλες καταστάσεις.
2.  Η διαταραχή δημιουργεί προβλήματα στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική επίδοση ή στην κοινωνική επικοινωνία.
3. Η διάρκεια της διαταραχής διαρκεί τουλάχιστον ένα μήνα (δεν περιορίζεται στον πρώτο μήνα του σχολείου).
4. Η αποτυχία του παιδιού να μιλήσει δεν οφείλεται σε έλλειψη γνώσεων ή σε έλλειψη άνεσης με την καθομιλούμενη γλώσσα.
5. Η άρνηση ομιλίας δεν οφείλεται σε διαταραχές επικοινωνίας (π.χ. τραυλισμό), σε διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, σχιζοφρένεια ή άλλη ψυχωτική διαταραχή.    

3.1 Συνοδά συμπτώματα, διαταραχές και συμπεριφορές

Τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία μπορεί επίσης να εμφανίζουν και συνοδά συμπτώματα όπως ( www.asha.org/public/speech/disorders/selectivemutism.htm):

• Υπερβολική συστολή – ντροπαλότητα:  Έρευνες για την επιλεκτική αλαλία συχνά αναφέρουν χαρακτηριστικά ιδιοσυγκρασίας όπως η ντροπαλότητα και ότι κάποια παιδιά που αργότερα αναπτύσσουν επιλεκτική αλαλία έχουν εμφανίσει υπερβολική συστολή τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους (Cline, Baldwin, 2004, σ. 31).
• Κοινωνική φοβία: Κοινωνική φοβία σημαίνει ότι το άτομο φοβάται ότι θα ενεργήσει με ένα τρόπο εξευτελιστικό ή ταπεινωτικό. Έχει συγκεκριμένους φόβους στο να εκτελέσει συγκεκριμένες δραστηριότητες όπως το γράψιμο, το πώς τρώει ή μιλάει μπροστά σε άλλους ή απλώς μπορεί να έχει έναν αόριστο, απροσδιόριστο φόβο του ότι θα ταπεινώσει τον εαυτό του. Εμφανίζουν επίσης κοινωνική απομόνωση και εσωστρέφεια. Αρκετά παιδιά με επιλεκτική αλαλία έχουν δείξει συμπτώματα κοινωνικής φοβίας και τα συμπτώματα αυτά άλλοτε ήπια και άλλοτε έντονα έχουν συχνά αναφερθεί και σε άλλα μέλη της οικογένειας τους. Αυτό μας οδηγεί να σκεφτούμε ότι οι δυο διαταραχές είναι στενά συνδεδεμένες (Cline, Baldwin, 2004, σ. 36).
• Άγχος και παθητικότητα: Τα πιο εμφανή χαρακτηριστικά της πλειοψηφίας των παιδιών με επιλεκτική αλαλία είναι το άγχος και η δειλία. Οι έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά αυτά έχουν περιγραφεί ως υπερβολικά ντροπαλά και αγχώδη, γεγονός, που ενισχύει την άποψη ότι το άγχος θα πρέπει να θεωρείται ως η κινητήριος δύναμη αυτής της διαταραχής. Επιπλέον, έχει πολύ συχνά αναφερθεί ότι μέλη των οικογενειών τους εμφανίζουν υψηλά επίπεδα άγχους και υπάρχει υποψία ότι αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν γενετική βάση. Μάλιστα, κάποια φάρμακα που είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία των αγχωδών διαταραχών είναι επίσης αποτελεσματικά και στη θεραπεία της επιλεκτικής αλαλίας (Cline, Baldwin, 2004, σ. 33).

• Αντιδραστική / εξουσιαστική συμπεριφορά: Τα παιδιά που χαρακτηρίζονται ως «επιλεκτικώς άλαλα» μπορεί να είναι ντροπαλά, δειλά και φοβισμένα και το άγχος μπορεί να είναι ο βαθύτερος παράγοντας στις περισσότερες των περιπτώσεων, αλλά, αυτοί που γνωρίζουν τα παιδιά καλά όπως οι δάσκαλοί τους  τονίζουν κάτι άλλο. Έχουν παρατηρήσει ότι η άρνηση των παιδιών  να μιλήσουν είναι σαν να τους δίνει τον έλεγχο σε ένα κόσμο που κυριαρχείται από ενήλικες. Έρευνες έχουν δείξει ότι κάποιοι γονείς έχουν χαρακτηρίσει τα παιδιά τους ως πεισματάρικα και δύσκολα να τα χειραγωγήσουν στο σπίτι και ότι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της επιλεκτικής αλαλίας είναι «η υπερβολική ανάγκη για έλεγχο» (Cline, Baldwin, 2004, σ. 36).

Τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία μπορεί να εμφανίζουν και συνοδές συμπεριφορές:

• αποφυγή βλεμματικής επαφής
• απουσία έκφρασης προσώπου
• ακινησία ή νευρικές κινήσεις
• απόσυρση η οποία εκδηλώνεται με αποτράβηγμα όταν τους πλησιάζουν ή ακουμπούν
• εκδηλώνουν γλώσσα σώματος ανάλογη με των παιδιών που κακοποιούνται και αυτό μπορεί να παρερμηνευθεί ως κακοποίηση
• μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα τύπου ψυχαναγκαστικής διαταραχής  (Obsessive-Compulsive Disorder) ή του συνδρόμου Τουρέ (Tourette Syndrome) ή διαφόρων φοβιών (www.selectivemutismfoundation.org, Do Individuals Experiencing Selective Mutism Have Associated Behaviors?)                                                    
• παρορμητική συμπεριφορά
• αρνητισμός
• παθολογική προσκόλληση
• ξεσπάσματα θυμού (Πατιού, 2009).

4. Αντιμετώπιση επιλεκτικής αλαλίας από τον εκπαιδευτικό

Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη θεραπεία των παιδιών που παρουσιάζουν επιλεκτική αλαλία. Θα πρέπει να κατανοούν ότι τα παιδιά αυτά δεν το κάνουν εσκεμμένα και να μην νιώθουν απογοήτευση και θυμό απέναντί τους αλλά να χρησιμοποιούν τις κατάλληλες στρατηγικές και κυρίως να ενθαρρύνουν το παιδί και να μην το εξαναγκάζουν να μιλήσει. Θα πρέπει να χρησιμοποιούν: έπαινο, θετική ενίσχυση και ανταμοιβές για την ομιλία,  συμμετοχή στην εκτέλεση των σχολικών καθηκόντων προκειμένου να μειωθεί το άγχος του παιδιού και να συμβάλλουν στην αίσθηση ανεξαρτησίας και ολοκλήρωσης του παιδιού. Να φροντίζουν να μην απομονώνεται και περιθωριοποιείται από τα υπόλοιπα  παιδιά του σχολείου αλλά να είναι αποδεκτό και να ενθαρρύνουν τις κοινωνικές συναναστροφές μεταξύ των παιδιών. (www.selectivemutismfoundation.org,    How Can Teachers Assist a Student Who is Experiencing Selective Mutism?).

4.1 Τεχνικές

Σε περίπτωση που το παιδί δεν μιλάει καθόλου ο δάσκαλος μπορεί να το ωθήσει να χρησιμοποιήσει μη λεκτικές μεθόδους για να επικοινωνήσει (παραδείγματος χάρη χρήση καρτών με σύμβολα). Ο δάσκαλος ακόμη πρέπει να χρησιμοποιεί σε κάθε ένδειξη προόδου του παιδιού μεθόδους θετικής ενίσχυσης όπως για παράδειγμα την «οικονομία κερμάτων». Στη συνέχεια, ο δάσκαλος θα πρέπει να ενισχύει θετικά το παιδί ώστε να σηκώνει το χέρι του, να ψιθυρίζει στο δάσκαλο αυτό που θέλει να πει και τέλος να αρχίσει να δυναμώνει την ένταση της φωνής του. Αφού το παιδί νιώσει άνετα μιλώντας, θα πρέπει σταδιακά να αποσυρθεί η θετική ενίσχυση και να γίνει προσπάθεια γενίκευσης αυτών που κατάφερε και σε άλλα πλαίσια. Ακόμη, ο δάσκαλος πρέπει να ενισχύει την σταδιακά αυξανόμενη αλληλεπίδραση του παιδιού (Κερανοπούλου, Τσίτση και Τζούτζα 2008).  Ειδικότερα οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι οι εξής:

Χρήση ενίσχυσης και απευαισθητοποίησης ερεθίσματος

Ο εκπαιδευτικός επιχειρεί να αλλάξει τη βωβή συμπεριφορά μέσω εξωτερικής θετικής ενίσχυσης. Για να είναι αποτελεσματική αυτή η τεχνική πρέπει να έχει ληφθεί ένα καλό ιστορικό που θα καταγράφει τι λειτουργεί περισσότερο ενισχυτικά για το παιδί μέσα στην οικογένειά του και το ίδιο να χρησιμοποιηθεί και στο σχολείο (Cline, Baldwin, 2004, σ. 84-86).

Χρήση των συνομηλίκων σε προγράμματα μέσα στο σχολείο

Όλη η τάξη παίρνει ανταμοιβή για την αυξανόμενη ομιλία του παιδιού. Αυτό αποτρέπει την απομόνωση του παιδιού και επιβεβαιώνει την αποδοχή των προσπαθειών του να μιλήσει στους συνομηλίκους,  οι οποίες διαφορετικά θα είχαν αγνοηθεί. Επίσης, χρησιμοποιούνται η συζήτηση, ανατροφοδότηση με βίντεο και αλλαγή ανταμοιβής. Μια σημαντική δραστηριότητα είναι η συνέντευξη κατά την οποία το παιδί χρησιμοποιώντας μικρόφωνο παίρνει το ρόλο κάποιου που παίρνει συνέντευξη από κάποιον άλλον και είναι αυτός που υποβάλλει τις ερωτήσεις (Cline, Baldwin, 2004, σ. 88).

Ανάγνωση κειμένου και ηχογραφήσεις

Είναι λιγότερο απειλητική για το παιδί αφού δεν κοιτάζει τον εκπαιδευτικό στο πρόσωπο και βοηθάει τα παιδιά στο σχολείο. Το παιδί μπορεί επίσης να διαβάσει το κείμενο στο σπίτι να το ηχογραφήσει και να το παίξει στο σχολείο. Χρησιμοποιούνται ακόμα κούκλες, τηλέφωνα παιχνίδια, πραγματικά τηλέφωνα και βιβλία επικοινωνίας σχολείου σπιτιού (Cline, Baldwin, 2004, σ. 89).

Χρήση της ηχογράφησης και της βιντεοσκόπησης  για να καλλιεργήσουν την αντίληψη του παιδιού για τις δικές του ικανότητες

Μια άλλη τεχνική είναι η καταγραφή του εκπαιδευτικού που κάνει ερωτήσεις μέσα στη τάξη και μελών της οικογένειάς του (στους οποία το παιδί μιλά ελεύθερα) που κάνουν τις ίδιες ερωτήσεις στο παιδί. Το παιδί καταγράφεται να δίνει προφορικές απαντήσεις. Οι δύο ηχογραφήσεις μιξάρονται για να παράγουν ένα ψεύτικο βίντεο όπου το παιδί φαίνεται να απαντάει σε ερωτήσεις μέσα στην αίθουσα και αυτό προβάλλεται πολλές φορές στο παιδί. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν επίσης ηχογραφήσεις αντί για βιντεοσκοπήσεις (Cline, Baldwin, 2004, σ. 89-90).

Χρήση εναλλακτικών δραστηριοτήτων

Δώστε έμφαση σε δραστηριότητες και εργασίες που δεν απαιτούν τη χρήση λόγου (π.χ. γράψιμο, ζωγραφική). Εφαρμόστε δραστηριότητες που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Δώστε στο παιδί επιπλέον χρόνο για να ολοκληρώσει μια εργασία ή να απαντήσει σε μια ερώτηση. Εφαρμόστε σύστημα εναλλακτικής επικοινωνίας (π.χ. καρτέλες, χειρονομίες, σημειώματα). Εξασκήστε τη χρήση της γλώσσας σε πραγματικές καταστάσεις.

5. Πολιτιστικές αναφορές

5.1. Βραχιολάκι

Πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο φορούν στο χέρι τους ένα τυρκουάζ βραχιολάκι προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο απέναντι στην  επιλεκτική αλαλία. Το μήνυμα που φέρει αυτό το βραχιολάκι είναι «Σπάζοντας τη σιωπή» (www.asha.org/public/speech/disorders/selectivemutism.htm).

5.2. Οργανώσεις

 Υπάρχουν πολλές οργανώσεις που διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με την επιλεκτική αλαλία. Αναφέρουμε μερικές απ’ αυτές:

• K12 Academics K12 Πανεπιστημιακοί
• NYU Child Study Center NYU Κέντρο Μελέτης Παιδιού
• Selective Mutism Foundation  Ίδρυμα Επιλεκτικής αλαλίας
• Selective Mutism and Childhood Anxiety Disorders Group Ομάδα για την επιλεκτική αλαλία και τις  Αγχώδεις Διαταραχές στην παιδική ηλικία

Συμπέρασμα

          Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία, έχουν την ικανότητα να μαθαίνουν κανονικά και να επικοινωνούν με μη λεκτικό τρόπο, με νοήματα και νεύματα. Τα παιδιά αυτά αποτελούν μια ετερογενή πληθυσμιακή ομάδα, για το λόγο αυτό τόσο η διάγνωση όσο και η θεραπευτική παρέμβαση είναι δύσκολες υποθέσεις. Αν η επιλεκτική αλαλία δεν αντιμετωπιστεί  είναι δυνατόν να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα όπως σχολική φοβία και χαμηλή αυτοεκτίμηση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Cline, T. & Baldwin, S. (2004). Selective Mutism in Children (2^nd Edition).

               Whurr Publishers  London and Philadelphia.

Κρόκου, Ζ. (2007). Μαθησιακές Δυσκολίες. Θέματα Διαχείρισης Προβλημάτων     Σχολικής Τάξης (Φορέας Υλοποίησης: ΥΠΕΠΘ – ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ) 28-38.

Πατιού, Ι. (2009). Εκλεκτική αλαλία. Αιολικά Νέα..

Κερανοπούλου, Γ.,  Τσίτση, Κ. & Τζούτζα, Π. (2008). Άγχος / Φοβίες στην παιδική ηλικία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τμήμα Ψυχολογίας.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

http׃/www.asha.org/public/speech/disorders/selectivemutism.htm. Ανασύρθηκε ׃17/11/2010.

http׃/www.selectivemutismfoundation.org. Ανασύρθηκε ׃ 17/11/2010.

http׃/en.wikipedia.org/wiki/Selective_mutism. ׃ 17/11/2010.